Współwystępowanie w szkolnictwie polskim oceniania zewnętrznego i wewnątrzszkolnego daje możliwość oglądu osiągnięć uczniowskich z dwóch perspektyw. Tworzy pełniejszy, a przede wszystkim porównywalny w całym kraju zbiór uczniowskich wyników. Wyników, których analiza i właściwa interpretacja winna modyfikować edukacyjne działania. Funkcjonowanie obok siebie dwóch powołanych w innym celu sposobów oceniania budzi obawy związane z dominacją jednego z nich. Z rangi uzyskanej przez egzaminy zewnętrzne wynika, że istnieje realne zagrożenie podporządkowania szkolnych procesów kształcenia właśnie ocenianiu zewnętrznemu. Myślę, że oddziaływanie egzaminów zewnętrznych na proces kształcenia w dużej mierze zależy od nauczycieli i dyrektorów szkół. Bardzo ważne jest, w jaki sposób postrzegają oni istotę egzaminu. Czym dla nich jest egzamin, wsparciem czy tylko oceną pracy? W jaki sposób wykorzystują go do modelowania i kierowania procesem kształcenia? Czy traktują wyniki egzaminów zewnętrznych jako czynnik wyzwalający refleksję nad własną pracą? Zaproponowane opracowanie złożone jest z trzech rozdziałów. W pierwszym zaprezentowano rolę oceniania w procesie dydaktyczno-wychowawczym, przemiany dokonujące się w tym zakresie oraz obecnie obowiązujący polski system oceniania, składający się z dwóch nurtów: oceniania zewnętrznego i oceniania wewnątrzszkolnego. Nie tylko przedstawiono podstawy prawne takiego rozwiązania, ale również starano się przybliżyć, jakie relacje powinny istnieć między nimi oraz w jaki sposób z nich korzystać, aby przyniosły oczekiwany pożytek. W kolejnych dwóch rozdziałach określono, jak z zaistniałą sytuacją powinny radzić sobie szkoły i w jaki sposób mogą wykorzystać uzyskane dzięki ocenianiu zewnętrznemu informacje do podnoszenia jakości swojej pracy. - z wprowadzenia