Na rynku wydawniczym ukazała się nowa pozycja autorstwa prof. zw. dr hab. med. Zofii Knychalskiej-Karwan pt. 'Problemy stomatologiczne uprawiających sport'. Jest to chyba pierwsze i jedyne tego typu opracowanie monograficzne poświęcone zagadnieniom stomatologicznym w odniesieniu do uprawiania różnych dyscyplin sportowych. Autorka jest najpewniej najbardziej uprawniona do przedstawienia wyżej wymienionej problematyki, ponieważ jest nie tylko specjalistą w zakresie kilku dziedzin stomatologii (zachowawczej, dziecięcej, periodontologii), ale również medycyny sportowej. Jako lekarz medycyny a także magister wychowania fizycznego po ukończeniu studiów była zatrudniona w Akademii Medycznej w Krakowie w Katedrze Stomatologii Zachowawczej, pracując równocześnie (przez 25 lat) w Poradni Sportowo-Lekarskiej. Wyrazem połączenia zainteresowań stomatologią i sportem w pracy naukowej i zawodowej była praca doktorska pt. Uszkodzenia sportowe zębów i szczęk.

Obecnie ukazująca się pozycja książkowa opiera się na wieloletnim osobistym doświadczeniu zawodowym Autorki, a także na bardzo bogatej aktualnej literaturze przedmiotu ? głównie zagranicznej.

Zagadnienia poruszone w monografii są różnorodne, zostały przedstawione w sześciu rozdziałach. We wstępie zawarty jest cel pracy, a mianowicie przybliżenie problemu urazowości w obszarze głowy, twarzy i jamy ustnej. W następnych rozdziałach szeroko omówiony jest wpływ stanu jamy ustnej na ogólny stan zdrowia i sprawność fizyczną osób uprawiających sport. Autorka omawia również wpływ odżywiania się i zażywania pewnych leków na stan jamy ustnej sportowców, podobnie zwraca uwagę na sposób oddziaływania wysokiego i niskiego ciśnienia na narząd zębowy (rozdział poświęcony barodontalgii i aerodontalgii). Jeden z rozdziałów dotyczy uszkodzeń, związanych z uprawianiem sportu przez osoby niepełnosprawne.

Kładąc nacisk na konieczność zapobiegania obrażeniom głowy, twarzy i jamy ustnej Autorka przedstawia poszczególne rodzaje masek, ochraniaczy i urządzeń, które powinny być bezwzględnie stosowane przez osoby uprawiające wyczynowo lub amatorsko różne dyscypliny sportowe.

Uważam, że ukazująca się nowa pozycja książkowa autorstwa prof. dr Zofii Knychalskiej-Karwan winna trafić do rąk nie tylko lekarzy dentystów obejmujących opieką stomatologiczną osoby uprawiające sport, ale także lekarzy sportowych, trenerów, instruktorów i nauczycieli szkół sportowych oraz samych sportowców. Zapoznanie się z przedstawionymi w omawianej pozycji ?problemami stomatologicznym? przez sportowców i tych wszystkich, którzy z racji swojego zawodu i funkcji dla sportu i w sporcie pracują ? powinno przyczynić się do zmniejszenia urazowości dotyczącej twarzy, jamy ustnej i zębów, jak również podniesienia ogólnego stanu zdrowia i sprawności fizycznej sportowców. Dr hab. med. Jadwiga Stypułkowska, prof. UJ