Skarby Literatury Złotego Wieku w Al-Andalus. Antologia. Tom 1

W serii Skarby Literatury Złotego Wieku w Al-Andalus prezentujemy dzieła głównie choć nie wyłącznie żydowskich twórców z Półwyspu Iberyjskiego pod panowaniem muzułmańskim, w czasach wyjątkowej świetności tego regionu i jego rozkwitu kulturalnego.

Niniejszy tom poświęcony jest jednemu z najwybitniejszych żydowskich przedstawicieli epoki, Szmuelowi ha-Nagidowi (9931056). Ze względu na pełnione przez niego funkcje zaufanego wezyra i dowódcy wojskowego na dworze berberyjskich władców Grenady przypisuje się mu często miano najbardziej wpływowego Żyda na arenie politycznej średniowiecznego świata. W kontekście naszej antologii ważniejsze jest jednak to, że był on nie tylko niedościgłym strategiem, lecz również mistrzem pióra.

Tom zawiera obszerny wybór utworów tego niezwykłego poety. Starannie przygotowane, opatrzone aparatem krytycznym i komentarzem tłumaczenia mają na celu przybliżyć polskiemu gronu czytelniczemu wyjątkowe dziedzictwo Al-Andalus. Zaliczają się do nich zarówno porywające poematy wojenne, pełne naturalistycznych opisów pól bitewnych, jak i wiersze przyjaźni; poezja dydaktyczna dedykowana synowi i poruszające elegie na śmierć brata; liryki miłosne, w tym odważne homoerotyki, oraz utwory biesiadne, wychwalające uroki wina i piękno przyrody. Całość składa się na jedyną w swoim rodzaju poetycką autobiografię, która pozwala zajrzeć za kulisy wielkiej polityki tamtych czasów, a także może przede wszystkim w głąb serca jednego z najbardziej wpływowych ludzi epoki. Wybór dzieł bohatera tomu dopełniają m.in. prekursorskie liryki epoki pióra Dunasza ben Labrata i jego (nieznanej z imienia) żony, a także wiersze Kasmuny bint Ismail, najprawdopodobniej córki Ha-Nagida, które są według obecnego stanu wiedzy jedynymi zachowanymi utworami średniowiecznych poetek żydowskich.

Zebrane w antologii utwory odsłaniają fascynujący świat, w którym poezja była zarówno przestrzenią intymnych wyznań, jak i kroniką epoki oraz orężem. Zapraszamy do lektury.

Seria powstała w ramach grantu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (NPRH; Uniwersalia 2.2) przyznanego na realizację projektu Hebrajska poezja złotego wieku w al-Andalus. Antologia (20182024; nr 22H/18/0199/86), kierowanego przez Marzenę Zawanowską.