Prezentowany Czytelnikom kolejny tom serii Vetera et nova. Opracowanie archeologicznych materiałów źródłowych nowymi metodami badawczymi poświęcony jest znaleziskom z terenu szeroko pojętego Mazowsza zachodniego i południowego. Składa się z dwóch części, obejmujących skrajnie różniące się od siebie okresy chronologiczne. Pierwsza zawiera materiały z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza, a druga - z wczesnego i późnego średniowiecza.

Część 1 poświęcona jest stanowisku 3 w Słubicach, pow. płocki. Odkryte w jego obrębie relikty osadnictwa kultur trzcinieckiej, łużyckiej i grobów kloszowych, obejmującego prawie dwa tysiące lat, nie należą wprawdzie do szczególnie efektownych, stanowią jednak materiały interesujące poznawczo dla archeologa. Studia stricte archeologiczne zostały poszerzone o analizy specjalistyczne. Najwięcej uwagi poświęcono badaniom fizyko-chemicznym fragmentów naczyń oraz polepy. Istotne informacje wnoszą także oznaczenia odcisków roślinnych na ceramice i polepie oraz opracowania wyrobów kamiennych i krzemiennych, z uwzględnieniem analizy surowcowej i traseologicznej.

Część 2 obejmuje studia nad ceramiką ze stanowisk wczesno- i późnośredniowiecznych, zlokalizowanych w Błoniu i Kopy-towie/Łaźniewie, pow. warszawsko zachodni, Dziarnowie, Grójcu i Starej Warce, pow. grójecki, oraz Szewnej, pow. ostrowiecki. Materiał pochodzi z badań sondażowych prowadzonych w latach 60. i 70. ubiegłego wieku. Wytypowane okazy poddano analizie formalnej i technologicznej, a podstawą tej ostatniej były w znacznym stopniu wyniki petrograficznych i chemicznych badań fragmentów naczyń.

W publikacji starano się w pełni wykorzystać wszystkie możliwości, jakie dają nowoczesne metody, pozwalające na wydobycie informacji nawet z pozoru nieatrakcyjnych materiałów. Uzyskane rezultaty pozwoliły na wyciągnięcie istotnych, a niekiedy wręcz zaskakujących wniosków.